İslam'da ibadetler genelde semboliktir. Bu da demektir ki yapılan her ibadetin arka planında, günümüz tabiriyle 'sübliminal ' bir mesaj vardır. Arka planda Ulvi bir gaye vardır. Arka planda manası yüce bir değer vardır. Bir örnek verelim: eskiden Anadolu'da evlenecek delikanlılar, kaşığını pilavın ortasına saplarmış. Bunun anlamı da; ' babacığım evlenmek istiyorum' demekmiş. Burada hâsıl olan gerçek mana, kaşığı pilava saplamak değil, delikanlının evlenmek istemesi, bir aile kurmak istemesi çoluk çocuğa karışmak istemesi gibi bir sürü değer taşır. Evet, İslam'da ibadetler de böyledir. Namaz, rükular, secdeler, oruç, Kabe’yi tavaf, Safa ile Merve’yi say etmek, müzdelifede taş toplamak, Mina'da şeytan taşlayıp kurban kesmek, Arafat’ta vakfe yapmak... Hepsi semboliktir. Asıl tema ve Gaye Allah'a yakınlaşmak onun sevgisini kazanabilmek, rabbiyle kurbiyetini sağlam tutabilmektir. Kurban ibadetini anlayabilmek için aslında haccı anlamak gerekiyor. KÂBE’Yİ TAVAF... Lebbeyk dedik... ' Buyur Allah'ım emrine amadeyim, gel dedin geldim' ey Rabbim. Kâbe’nin etrafında 7 kere dolanmam sana olan aşkımdandır. Gezegenlerin kendi etrafında döndüğü gibi, yıldızların ve galaksilerin kendi ekseninde döndüğü gibi, elektronların, protonların, nötronların çekirdeğin etrafında döndüğü gibi, ben de senin rıza'nın etrafında döner dururum.  Hayatımın merkezinde, her anında ve alanında sen varsın demektir Kâbe’yi tavaf... SAFA İLE MERVE'DE SAY... Aç ve susuz, kızgın çöllerde, tam bir teslimiyetle, İsmail’i için canı pahasına su arayan Hacer gibi tüm sadakatimle gider gelirim, susuz da olsam, çölde tek başıma da kalsam sana olan aşkımdan vazgeçmem.  Nihayet sabrın sonunda, İsmail’in topuğun altından çıkan, bedenlere hayat veren zemzem gibi, hayatıma nizam veren dinini yaşamak için gayret sarf edeceğim, gelip gidip bu uğurda terleyeceğim demektir Merve ve Safa’da say yapmak. ARAFAT'TA VAKFE Kızgın çöllerde huzurunda dimdik durmak, mahşeri yaşamak, hesabı hatırlamak, geçmişimle yüzleşmek, geleceğimi Allah'a Feda etmek, huzurunda saygı duruşu yapmak ve başka hiçbir beşerin karşısında böyle saygıyla durmayacağıma söz veriyorum demektir arafatta vakfe yapmak... MÜZDELİFE'DE TAŞ TOPLAMAK Bugüne kadar sana yaramayan hayatımı silip atmak, tertemiz bir sayfa açmak, topladığım taşlar gibi, günahlarımın hatalarımın hesabını toplamak demektir müzdelife de taş toplamak.   MİNA'DA ŞEYTAN TAŞLAMAK... 'Ya rabbi! Topladığım bu taşlarla günahlarımı hedef alıyorum,  faiz şeytanı mı taşlıyorum,  zina şeytanımı taşlıyorum,  yalan şeytanımı taşlıyorum,  gıybet şeytanımı taşlıyorum, kumar şeytanını taşlıyorum,  içki şeytanını taşlıyorum. Hayattayken tüm putları ve tağutları taşlıyorum demektir Mina'da şeytan taşlamak... VE KURBAN KESMEK... İbrahim'in sadakati, İsmail’in teslimiyetidir kurban. "Ey Rabbim! Sen bir insanın feda edilmesine Rıza göstermedin, bize hayvanı kurban ettin, ben de sana hayatımı kurban edeceğim. Sana söz veriyorum bu hayatı senin istediğin gibi yaşayacağım, cümle günahlarımı bıçağın altına yatırıp keseceğim, kısa ve özetle hayatımı sana kurban edeceğim demektir kurban kesmek. Tersi Etlik hayvan kesmek, ocakta et pişirmek olur. Allah ise böyle bir şeyi bizden asla kabul etmez. Hac suresinde; "Onların ne etleri Allah’a ulaşır ne de kanları; O’na ulaşacak olan sadece sizin takvânızdır. İşte Allah onları sizin istifadenize verdi ki size doğru yolu göstermesinden ötürü O’nu tâzimle anasınız. İyilik yolunu tutanları müjdele(Hac37). Hz peygamber ise:"âdemoğlu kurban günü Allah katında kurban kesmekten daha güzel bir amel işlemez. Kurban, kıyamet günü boynuzları, kılları ve tırnaklarıyla (sevap olarak) gelir. Amacına ulaşmış kurban Allah katında çok büyük bir değer ifade eder. Umarım haccımız da, kurbanlarımız da böyle olur. Umarım hayatımız Allah'a kurban olur. Kurbanınız kurbiyetiniz olsun, bayramınız kutlu ve mutlu olsun.